Podsumowanie roku 2020 

W telegraficznym skrócie, rok 2020 zamykamy ze świadomością sprawczości. Na koncie cztery raporty dotyczące takich produktów, jak kasze gryczane i jaglane, płatki śniadaniowe i piwa. Z czego dwa z nich zasłużyłyby na Złotą, a jeden na Platynową Płytę, gdyby to były albumy muzyczne. Ogromne zainteresowanie konsumentów, zmiany zachodzące w łańcuchach wartości producentów, potwierdzenie tych zmian przez przedstawicieli branży spożywczej, uznanie jednej z naszych publikacji, za jedno z najbardziej interesujących wydarzeń miesiąca przez portal spożywczy, dyskusja polityków i ekspertów na temat jakości żywności na poziomie krajowym i międzynarodowym, to tylko wybrane obszary, do których się przyczyniliśmy lub delikatnie na nie oddziaływaliśmy.

 

W rok 2020 wkroczyliśmy na fali tsunami wywołanej naszym Raportem „Prześwietlamy kasze gryczane”, opublikowanym pod koniec listopada 2019r. Przypomnijmy, raport zawiera wyniki badań 10 popularnych kasz gryczanych z polskich sklepów pod kątem obecności pozostałości glifosatu. Badanie wykazało, że aż 40% zbadanych kasz przekroczyło dopuszczalne normy zawartości glifosatu i nie powinno znaleźć się na półkach sklepowych. Publikacja wywołała burzliwą dyskusję w polskich mediach i na rynku producentów artykułów spożywczych. Sieć Lidl zdecydowała się na wycofanie partii swoich kasz z przekroczeniem.

Styczeń 2020

Burza na talerzu z kaszą gryczaną trwa nadal. My natomiast, wraz z „Fundacją Konsumentów” rozpoczynamy pracę nad kolejnym Raportem „Prześwietlamy kasze jaglane”. Już w pierwszym tygodniu nowego roku badamy jaglanki – to już drugie badanie. Pierwsze przeprowadziliśmy jeszcze we wrześniu 2019r. Chodziło o sprawdzenie, które produkty nadal trzymają jakość.

W międzyczasie ilość pobrań raportu kasz gryczanych sięga 30 tysięcy egzemplarzy, a potencjalny zasięg naszych informacji dobija do poziom 69 mln odbiorców - dzięki ogromnemu zainteresowaniu tematem mediów.

Luty 2020 Intensywnie pracujemy nad Raportem „Prześwietlamy kasze jaglane”. Sieć Biedronka, pod wpływem informacji od nas o wykryciu przekroczenia pozostałości glifosatu w kaszy jaglanej sprzedawanej w sieci, podejmuje wewnętrzną kontrolę i wycofuje wskazaną przez nas partię i jeszcze dwie inne. A Główny Inspektor Sanitarny podaje do publicznej wiadomości o zabudżetowaniu kontroli 80 tysięcy produktów zbożowych, w związku z doniesieniami (z naszej strony) o wykrytych przekroczeniach w produktach. Tymczasem Komisja Europejska zapowiada ograniczenie użycia pestycydów w rolnictwie.

Marzec 2020

Panika związana z pojawieniem się koranowirusa w Polsce, powoduje, że ze sklepów znikają produkty sypkie, w tym kasze. To nas skłania do decyzji o przeniesieniu publikacji  Raportu „Prześwietlamy kasze jaglane” na późniejszy termin. Ostatecznie raport publikujemy w maju.               

Tymczasem do Sejmu wpływa Interpelacja nr 3093 do Ministra Zdrowia w sprawie badania produktów spożywczych na okoliczność pozostałości glifosatu. Interpelacja powołuje się m.in. na materiał zgormadzony przez FoodRentgen.

A w strukturach UE, Luksemburg informuje, że jest pierwszym krajem, który ogranicza stosowanie glifosatu na swoim terenie. Chwilę później do Luksemburga dołącza Austria i Francja.

Kwiecień 2020

Siedzimy grzecznie w domu czekając, aż koronawirus sobie pójdzie. W międzyczasie branża olejowa publikuje badania na temat braku obecności pozostałości glifosatu w olejach.  Badania te ściśle nawiązują do naszych badań kasz. Przepełnia nas wdzięczność za to, że wokół idei FoodRentgen zgromadzili się ludzie, dzięki którym takie zmiany mogą się wydarzać. 

Maj 2020 Koronawirus sobie nie poszedł, ale na szczęście półki sklepowe zapełniły się znowu produktami sypkimi. Podejmujemy decyzję o publikacji Raportu „Prześwietlamy kasze jaglane”. Jest to więc kolejny raport dotyczący zawartości glifosatu w kaszach, które nabywa przeciętny konsument w polskim sklepie – tym razem sprawdzamy kasze jaglane. Jak już to wcześniej wspomnieliśmy, jaglanki zbadaliśmy dwukrotnie, we wrześniu 2019 r. oraz w styczniu 2020 r. Zaskoczeniem okazało się to, że wyniki w obu falach badania różniły się od siebie znacząco. 4 kasze z 10 badanych okazały się wolne od pozostałości herbicydu, ale tylko 2 produkty okazały się czyste w obu badaniach. W pozostałych 8 kaszach wykryliśmy przekroczenia pozostałości glifosatu na poziomie od 2 nawet do 46 krotności obowiązującej normy .

 

Po publikacji raportu, organizacja lobbingowa producentów pestycydów PSOR zasugerowała, że tylko instytucje publiczne powołane do celów kontroli żywności mają prawo dostępu do rzetelnej i transparentnej informacji na temat samych produktów spożywczych., a nie konsumenci.

Z drugiej strony odezwał się głos rozsądku ze strony producentów kasz, wskazujący na coraz trudniejszy dostęp do czystego surowca i apel o wprowadzenie zmian systemowych. Konsumenci widzą, że mieli wpływ na producentów – realny wpływ.

Za oceanem amerykański sąd zasądza, już po raz trzeci, rekordowe odszkodowania od firmy BAYER (obecnego właściciela praw do hebicydu Randup zawierającego glifosat) na rzecz osób, które wykazały, że produkt tej firmy odpowiada za utratę ich zdrowia. W kolejce czeka ponad 13 tysięcy pozwów.

A na naszym europejskim podwórku Komisja Europejska przyjmuje Strategię "Od pola do stołu", która ma za zadanie zmniejszyć zużycie pestycydów i nawozów. Jak można się domyślić, nie jest to po myśli producentów pestycydów, dlatego też rozpoczyna się batalia medialna mająca na celu wykazanie, że takie działanie jest nierealne.

Czerwiec 2020

Publikacja naszego Raportu „Prześwietlamy kasze jaglane” została uznana przez PortalSpozywczy jako trzecie z TOP10 najciekawszych wydarzeń w branży rolno-spożywczej i handlowej w maju 2020r. Swoją drogą Raport „Prześwietlamy kasze jaglane” w 2 tygodnie osiągnął 10 tysięczny poziom pobrań.

Za oceanem ciąg dalszy postępowań odszkodowawczych w kontekście glifosatu i rekordowa kwota ugody 10 mld dolarów, którą firma BAYER zobligowała się zapłacić poszkodowanym w wyniku użycia glifosatu.

Lipiec 2020 Teoretycznie wakacje, a praktycznie wciąż dużo się dzieje. Zgłasza się do nas Instytut Spraw Obywatelskich z propozycją wspólnego przebadania piw. Dlaczego nie? Zabieramy się więc do pracy i zbieramy informacje do dwóch raportów jednocześnie: Raportu  „Prześwietlamy Polskie Piwa” i Raportu „Prześwietlamy Mąki” (publikacja w 2021r. więcej o raporcie >>>). Już bez naszego udziału, ale z naszym poparciem, rozpoczęły się badania dzieci na obecność pozostałości glifosatu. Wykazały one, że praktycznie wszystkie przebadane dzieci mają pozostałości tego herbicydu we krwi.

Sierpień 2020

Idea FoodRentgen zakłada zaangażowanie konsumentów. Jako konsumenci chcemy mieć nieograniczony dostęp do informacji – a więc wszyscy współfinansujemy badania i wspólnie decydujemy co warto prześwietlać. A więc w sierpniu rusza sonda badająca, które mąki przebadać. Ze 110 produktów wskazujecie nam produkty, które powinny trafić do badania. Ostatecznie wybieracie 11 produktów. Na podstawie ich badań, w roku 2021, zostanie opublikowany Raport „Prześwietlamy Mąki” (publikacja w 2021r. więcej o raporcie >>>

Kupujemy też 18 najpopularniejszych piw i wysyłamy do laboratorium.

 

Wrzesień 2020

Intensywne prace nad analizą wyników piw i składem Raportu  „Prześwietlamy Polskie Piwa”

Tymczasem sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia, Waldemar Kraska, odnosi się do naszych badań i wskazuje na konieczność podjęcia działań urzędowych. Zapowiada pobór 270 nacelowanych próbek zbóż i przetworów zbożowo - mącznych do zbadania w kierunku glifosatu i innych pestycydów.

Koalicja Żywa Ziemia publikuje petycję do premiera o ograniczenie stosowania glifosatu. Petycja [link] powołuje się m.in. na badaniach żywności prowadzone przez naszą organizację. 

Październik 2020 Publikacja Raportu  „Prześwietlamy Polskie Piwa”. W raporcie analizujemy jakość 18 piw dostępnych na polskim rynku. Przyglądamy się obecności pozostałości glifosatu i innych pestycydów. Pozytywnym zaskoczeniem, dla nas wszystkich, był fakt braku pozostałości pestycydów w 17 piwach. Po raportach kaszowych wszyscy spodziewaliśmy się znaleźć bogactwo pozostałości pestycydów. Stało się jednak inaczej. Piwa okazały się prawie czyste.

Fakt ten skomentował prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich. Zwrócił on uwagę na wpływ, jaki na polepszenie jakości żywności i napojów w polskich sklepach, miała publikacja raportów FoodRentgen dotyczących kasz (Raport „Prześwietlamy kasze gryczane”, Raport „Prześwietlamy kasze jaglane”). „Momentem przełomowym było wykrycie glifosatu w kaszy sprzedawanej przez jedną z sieci handlowych. Od tej chwili, to sieci handlowe wywierają w tej kwestii nacisk na swoich dostawców, w tym na browary.”- powiedział Pan Andrzej Olkowski, prezes Stowarzyszenia Regionalnych Browarów Polskich.

Październik to miesiąc, w którym przekroczyliśmy 80 tysięczny poziom pobrań wszystkich raportów. Gdybyśmy wydawali albumy muzyczne, a nie raporty na temat jakości żywności, to mielibyśmy już na koncie dwie złote płyty (Raport „Prześwietlamy płatki śniadaniowe”  Raport „Prześwietlamy kasze jaglane”) i jedną platynową płytę (Raport „Prześwietlamy kasze gryczane”).

Listopad 2020

To czas koncentracji na kolejnym Raporcie „Prześwietlamy Mąki” (publikacja w 2021r. więcej o raporcie >>>  Pierwsza partia mąk trafiła do badania do Skierniewic.

Grudzień 2020

No i dobrnęliśmy do końca roku. Wciąż intensywnie pracujemy nad raportem mącznym. Wyniki już w przyszłym roku. W międzyczasie pojawiają się przemyślenia i wnioski – taki czas na podsumowanie, czego efektem jest niniejszy artykuł.

Podsumowanie

Za nami rok 2020, dla nas bardzo intensywny i pełen wyzwań. Wszystko, co się wydarzało w tym roku było pełne znaczenia. Nie wszystkie wyżej opisane sytuacje były naszym udziałem, czasem po prostu schodziły się wszystkie okoliczności, a rzeczy wydarzały się w odpowiednim miejscu i czasie i dzięki temu nasza praca mogła mocniej wybrzmieć. Tym samym mogliśmy przyczyniać się do budzenia świadomości większej liczby konsumentów, którzy z kolei mogli swoimi decyzjami wpływać na zdrowie  swoje i swoich bliskich, ale też na poprawę jakości żywności w naszych sklepach.

Ogromna zasługa jest również po stronie społeczności, która zgromadziła się wokół naszych działań. Wasze wsparcie w rozsiewaniu informacji, jak i finansowe było nieocenione. To dzięki Waszej obecności byliśmy w stanie wpływać na rynek żywności. To jest właśnie ta sprawczość, o której pisaliśmy na początku.

W kontekście zbliżającego się roku 2021 chcemy Wam życzyć, by na ogólnym poziomie był on przyjemną odmianą w stosunku do roku 2020. Oby dramatyzm ustąpił miejsca pozytywnym wydarzeniom niosącym dobre wrażenia Wam i Waszym bliskim. A w kontekście tematów żywności, którym się zajmujemy. Oby na Waszym stole zagościły tylko te dobre produkty, dające Wam siłę, zdrowie i radość. Chcielibyśmy, by wydarzało się to za sprawą naszych działań, naszej współpracy z ludźmi i organizacjami z otwartym sercem i rosnącej społeczności świadomych konsumentów.

Wesołych i Zdrowych Świąt.

Ps. Jesteśmy ciekawi jakie Wy macie przemyślenia w kontekście ostatniego roku i naszych działań? Podzielcie się i napiszcie nam Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

 

 

-----------------------------------------------------------------------------

 

Zapoznaj się z publikacjami FoodRentgen >>>

Pomóż sfinansować więcej takich badań >>>

 

Tagi artykułu:

• aktualności